Κείμενο και σχόλια που εστάλθησαν στο Πανεπιστήμιο Κρήτης από τον ΣΕΕΕΗ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Οι Μεταδιδακτορικοί Ερευνητές (ΜΔΕ) αποτελούν πολύτιμα μέλη της Πανεπιστημιακής κοινότητας με σημαντικό ρόλο στην εκπλήρωση της υποχρέωσης του Πανεπιστημίου για διεξαγωγή έρευνας υψηλού επιπέδου. Το Πανεπιστήμιο μπορεί να συνάπτει συμβάσεις εργασίας με επιστήμονες που διεξάγουν έρευνα στα γνωστικά αντικείμενα και τα ερευνητικά ενδιαφέροντα των ακαδημαϊκών τμημάτων του.
Η σύναψη σύμβασης εργασίας για την διεξαγωγή έρευνας μπορεί να αφορά  στην εκτέλεση συγκεκριμένου ερευνητικού έργου με ή χωρίς αμοιβή,  στην εποπτεία από μέλος ή μέλη ΔΕΠ, και στη συμμετοχή σε ακαδημαϊκές δραστηριότητες όπως η επίβλεψη διατριβών σε αντικείμενο συναφές με την έρευνά του. Οι δραστηριότητες αυτές θα αναγνωρίζονται επίσημα στη σύμβαση των ΜΔΕ, οι οποίοι θα αμείβεται για αυτές. Επιπλέον, η σύμβαση των ΜΔΕ θα προβλέπει την πρόσβαση και χρήση των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού του Π.Κ., και σε λοιπές παροχές εκ μέρους του Πανεπιστημίου όπως η διασφάλιση υγειών και ασφαλών συνθηκών εργασίας και την εκπροσώπησή του στα όργανα διαμόρφωσης των πολιτικών της έρευνας του ΠΚ.

H μη πληρωμή ΜΔΕ καθιστά επίσημη αναγνώριση της απασχόλησης υπό καθεστώς μαύρης εργασίας από το Πανεπιστήμιο.

Σε όλους τους τομείς, πρωταρχικοί στόχοι των ΜΔΕ είναι η διεύρυνση της επιστημονικής γνώσης, η πραγματοποίηση υψηλής ποιότητας έρευνας σε συνεργασία με έμπειρους ερευνητές καθώς και η πρόοδος της επιστήμης τόσο σε βασικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο εφαρμογών. Η εκπόνηση έρευνας διέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία και την πολιτική του Πανεπιστημίου , όπως αυτή αποτυπώνεται στους εσωτερικούς κανονισμούς του και αφορούν κυρίως την ακαδημαϊκή συμπεριφορά, τα πνευματικά δικαιώματα και τον κώδικα ηθικής και δεοντολογίας. Παράλληλα, βασική επιδίωξη του Πανεπιστημίου είναι η ανάδειξη των ρόλων των ΜΔΕ και η παροχή ενεργής στήριξης στην επαγγελματική τους εξέλιξη σε μόνιμο ερευνητικό προσωπικό φορέων της Ελλάδας και του εξωτερικού των οποίων μπορούν να καλύψουν τις πάγιες ανάγκες.

Να προσδιοριστεί η πολιτική του ΠΚ για την έρευνα, αυτή δεν αναφέρεται σε κανένα εσωτερικό κανονισμό

Κατηγορίες Μεταδιδακτόρων Ερευνητών
Οι Μεταδιδάκτορες Ερευνητές (ΜΔΕ) είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος ελληνικών ή αντίστοιχων αναγνωρισμένων (εφόσον απαιτείται) από τον ΔΟΑΤΑΠ αλλοδαπών Πανεπιστημίων.
Οι Μεταδιδάκτορες Ερευνητές μπορούν να εκπονούν έρευνα στο ΠΚ υπό τα κάτωθι πλαίσια:
α) με υποτροφία/ βραβείο από ελληνικό (εκτός του Π.Κ.) ή αλλοδαπό φορέα. Οι Υπότροφοι Μεταδιδακτορικοί Ερευνητές δεν έχουν  άμεση εργασιακή σχέση με το Π.Κ.
β) συμμετέχοντας σε χρηματοδοτούμενο ερευνητικό έργο, το οποίο συντονίζεται από μέλος ΔΕΠ ή άλλον Επιστημονικό Υπεύθυνο (ΕΥ) του Π.Κ., μέσω του οποίου αμείβονται.
γ) αιτούμενοι ως ΕΥ τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας σε Τμήμα του Π.Κ. στο οποίο εμπίπτει το γνωστικό αντικείμενο της έρευνάς τους και οι οποίοι αμείβονται.
δ) συνεργαζόμενοι με μέλη ΔΕΠ του Πανεπιστημίου στο πλαίσιο προγραμμάτων άλλων δημόσιων ερευνητικών ή τεχνολογικών φορέων. Οι Μεταδιδακτορικοί αυτοί Ερευνητές δεν έχουν άμεση εργασιακή σχέση με το Π.Κ.

Προϋποθέσεις
1. Η προκήρυξη της σύμβασης του ΜΔΕ με το Π.Κ., οφείλει να είναι ανοιχτή, με δημοσίευση στη Διαύγεια και στον ιστότοπο ΕURAXESS, στην οποία περιγράφονται εκτενώς τα κριτήρια επιλογής και τα επιμέρους ποσοστιαία βάρη τους. Η απόφαση για την σύναψη σύμβασης πρέπει ομοίως να δημοσιευτεί, μαζί με τα ονόματα των δύο πρώτων επιλαχόντων και επεξήγηση της κατάταξης. Η επιλογή ΜΔΕ δε μπορεί να βασιστεί σε κριτήρια φύλου, ηλικίας, εθνικότητας, θρησκείας, κλπ.
2. Ο ΜΔΕ δύναται να διεκδικεί χρηματοδότηση για έρευνα τόσο υπό την επίβλεψη ενός μέλους ΔΕΠ όσο και ανεξάρτητα, είτε από προβλεπόμενους πόρους του Πανεπιστημίου Κρήτης είτε από άλλους φορείς.
3. Για τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας o ΜΔΕ υποβάλει προς έγκριση στο κατά περίπτωση αρμόδιο όργανο , αναλυτική περιγραφή του ερευνητικού του σχεδίου . Στη συνέχεια, συνάπτεται σύμβαση μεταξύ του Πανεπιστημίου και του ΜΔΕ, στην οποία καθορίζεται το πλαίσιο συνεργασίας και αντικατοπτρίζεται η εξαρτημένη σχέση εργασίας με το Π.Κ. Τέλος, ο ΜΔΕ εγγράφεται στο Μητρώο ΜΔΕ. Σε κάθε ανανέωση σύμβασης, επιβάλλεται η ανανέωση και της εγγραφής στο Μητρώο ΜΔΕ.

Ποιο είναι το αρμόδιο όργανο; Παρακαλούμε προσδιορίστε

Δεν τίθεται θέμα αποδοχής, εφόσον το ΠΚ είναι στη λίστα (άρα έχει αποδεχτεί) των φορέων διεξαγωγής έρευνας από ανεξάρτητους ΜΔΕ που χρηματοδοτείται από πχ ΕΛΙΔΕΚ

4. Ο ΜΔΕ που έχει λάβει χρηματοδότηση για την εκπόνηση έρευνας ως Επιστημονικός Υπεύθυνος έργου και ανεξάρτητα από οποιαδήποτε υφιστάμενη ερευνητική ομάδα μέλους ΔΕΠ του Πανεπιστημίου, έχει ο ίδιος την ευθύνη να κινήσει τη διαδικασία για την ένταξή του σε συγκεκριμένο Τμήμα του Π.Κ. Για τη σύναψη σύμβασης ακολουθούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις του χρηματοδότη αλλά και των αρμόδιων υπηρεσιών ή φορέων διαχείρισης του Πανεπιστημίου , σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Η σύμβαση διαρκεί μέχρι τη λήξη των έργων για την εκτέλεση των οποίων συνάφθηκε και εντός των εγκεκριμένων ορίων του προϋπολογισμού του εκάστοτε έργου ή προγράμματος και συνδέονται με το παραγόμενο αποτέλεσμα του έργου. Το Πανεπιστήμιο οφείλει να ενημερώσει έγκαιρα τον ΜΔΕ για τους όρους αυτούς και τυχόν αλλαγές.

Παρακαλούμε προσδιορίστε τους φορείς

Παροχές
Το επιβλέπον/συνεργαζόμενο μέλος ΔΕΠ έχει υποχρέωση να εξασφαλίσει στον ΜΔΕ κατάλληλο χώρο σε εργαστήριο/γραφείο για την εκπόνηση της έρευνας και να τον ξεναγήσει και καθοδηγήσει στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου Κρήτης έτσι ώστε να αποκτήσει προσωπική εμπειρία και εξοικείωση με τις υποδομές. Σε περίπτωση όπου ο ΜΔΕ εκπονεί ανεξάρτητη έρευνα, οι χρησιμοποιούμενοι χώροι ορίζονται από τον Πρόεδρο του Τμήματος το οποίο φιλοξενεί τον ΜΔΕ και το αντίστοιχο ερευνητικό πρόγραμμα. Το μέλος ΔΕΠ οφείλει  να ενημερώσει τον ΜΔΕ για τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά του, τα θέματα ασφάλειας των χώρων, τα θέματα ηθικής και δεοντολογίας, και τις δομές για την επίλυση διενέξεων.
Το Πανεπιστήμιο, μέσω του ισχύοντος Σχεδίου Δράσης για την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Χάρτας των Ερευνητών, οφείλει να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις του για την παροχή πληροφόρησης και την βοήθεια στην υποβολή προτάσεων για χρηματοδοτήσεις και προγράμματα, κυρίως σε νέους ερευνητές.
Επιπλέον, για όλες τις κατηγορίες (α-δ) ΜΔΕ, το Πανεπιστήμιο δεσμεύεται να βρει πόρους για την ασφαλιστική τους κάλυψη και ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη. Συγκεκριμένα για τις κατηγορίες α) και δ), όταν οι πόροι αυτοί δεν παρέχονται από την υποτροφία ή το συνεργαζόμενο ίδρυμα, αντίστοιχα, το ΠΚ οφείλει να καλύψει τις ασφαλιστικές εισφορές και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη του ΜΔΕ σε συνεννόηση με τους αντίστοιχους φορείς. Όλοι οι ΜΔΕ, ανεξαρτήτως πηγής χρηματοδότησης, έχουν το δικαίωμα υγειονομικής περίθαλψης από την υπηρεσία του Πανεπιστημίου, το οποίο οφείλει να τους εντάξει στους δικαιούχους, παρόμοια με τις άλλες τάξεις προσωπικού και τους φοιτητές.
Στον ΜΔΕ παρέχονται:
• η δυνατότητα πρόσβασης στα εργαστήρια του Τμήματος καθώς και στον αντίστοιχο εξοπλισμό.
• πρόσβαση στις υπηρεσίες του Πανεπιστημίου: βιβλιοθήκη, ηλεκτρονικές υπηρεσίες, βάσεις δεδομένων, γυμναστήριο, Υπηρεσία Υγειονομικής περίθαλψης κλπ.
• η δυνατότητα χρήσης του τίτλου και των στοιχείων του Τμήματος κατά τη διάρκεια εκπόνησης της έρευνας.
• Η δυνατότητα συμμετοχής, μέσω των εκπροσώπων του, σε επιτροπές του Π.Κ. που αφορούν τις πολιτικές της έρευνας, ομοίως με τις λοιπές κατηγορίες προσωπικού και τους φοιτητές. Η εκπροσώπηση αυτή θα γίνεται μέσω υπάρχοντος συνδικαλιστικού οργάνου (συλλόγου) για ΜΔΕ ή της Σωματειακής Επιτροπής αυτού για το ΠΚ του Συλλόγου Ερευνητών/Ερευνητριών και Εργαζομένων στην Έρευνα Ηρακλείου (ΣΕΕΕΗ).
Σε περίπτωση αλλοδαπού ΜΔΕ, το Πανεπιστήμιο Κρήτης οφείλει να διευκολύνει τις τυπικές διαδικασίες που αφορούν σε άδειες παραμονής, σύναψη συμβάσεων και ενημέρωση για τους όρους σύμβασης και όσα άλλα θέματα αφορούν τους ΜΔΕ, ανεξαρτήτως εθνικότητας.

Πνευματική Ιδιοκτησία - Δημοσιεύσεις - Διδασκαλία
Η κυριότητα και η διαχείριση της πνευματικής ιδιοκτησίας ποικίλλει, ανάλογα με τη φύση της έρευνας, τους όρους και τις προϋποθέσεις της χρηματοδότησης, κλπ. Κάθε επιστήμονας που έχει συμβάλει διανοητικά στη δημιουργία ή στην ανάπτυξη ή στην εφαρμογή μιας ερευνητικής ιδέας, θα πρέπει να αναγνωρίζεται ως «Δημιουργός» (“inventor”) ή «Συν-δημιουργός» (co-inventor”), όταν υπάρχουν περισσότεροι του ενός επιστήμονες. Τα δικαιώματα επί της πνευματικής ιδιοκτησίας ρυθμίζονται με τους ίδιους κανονισμούς που ισχύουν και για τα μέλη ΔΕΠ του Πανεπιστημίου.

Παρακαλούμε προσδιορίστε αντίστοιχα έγγραφα

Ο ΜΔΕ αναμένεται να δημοσιεύει τα αποτελέσματα που προκύπτουν από την έρευνα που εκπονείται κατά τη διάρκεια απασχόλησής του στο Πανεπιστήμιο, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από ιδιαίτερο όρο ή συμφωνία του προγράμματος. Το δικαίωμα ΜΔΕ ως συγγραφέως επιστημονικών εργασιών θα πρέπει να αναγνωρίζεται με την εμφάνιση του ονόματός τους σε θέση αντίστοιχη με το βαθμό συμβολής τους σε αυτές.
Ο ΜΔΕ μπορεί να συμμετέχει στην επίβλεψη διατριβών π.χ. μεταπτυχιακών φοιτητών και υποψήφιων διδακτόρων, σε αντικείμενο συναφές με την ερευνά του. Η διδασκαλία μαθημάτων δεν συμπεριλαμβάνεται στις υποχρεώσεις του ΜΔΕ, εκτός εάν συναφθεί ξεχωριστή σύμβαση για αυτό, π.χ. αμειβόμενη θέση 407 ή υποτροφία για διδασκαλία. Σε όλες τις περιπτώσεις, το ΠΚ οφείλει να εξασφαλίσει ότι η προκήρυξη θέσεων διδασκαλίας από ΜΔΕ δεν είναι εις βάρος της προκήρυξης νέων θέσεων ΔΕΠ. Η συμμετοχή του ΜΔΕ σε διδακτικές δραστηριότητες και στην επίβλεψη φοιτητών θα πρέπει να δηλώνεται επισήμως στο Τμήμα όπου δραστηριοποιείται ο ΜΔΕ , να εγκρίνεται από τα αρμόδια όργανα του Τμήματος, και να αναγνωρίζεται ως διδακτική εμπειρία. Ο ΜΔΕ μπορεί να επικαλεστεί αντίστοιχα έγγραφα για την αναγνώριση της διδακτικής του εμπειρίας σε αιτήσεις που κάνει σε φορείς του εσωτερικού ή του εξωτερικού (π.χ. για θέσεις ΔΕΠ). Το Πανεπιστήμιο οφείλει να εξασφαλίσει την εγκυρότητα αυτών των βεβαιώσεων.

Διδασκαλία προτεινόμενη από μέλος ΔΕΠ δεν προβλέπεται νομικά από όσο γνωρίζουμε.

Επίλυση διενέξεων
Οι ΜΔΕ οφείλουν να συμπεριφέρονται όπως αρμόζει σε μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας σεβόμενοι την παροχή ερευνητικής στέγης από το Ίδρυμα. Παράλληλα, οι επιστημονικοί υπεύθυνοι/επιβλέποντες οφείλουν να διατηρούν υψηλό επίπεδο επικοινωνίας και συνεννόησης με τους ΜΔΕ. Σε περίπτωση διένεξης μεταξύ ενός μέλους ΔΕΠ του Πανεπιστημίου και ενός ΜΔΕ, αυτή πρέπει να επιλύεται αρχικά από τα αρμόδια όργανα του Τμήματος και  σε οριστικό βαθμό από τα όργανα του Πανεπιστημίου.

Παρακαλούμε προσδιορίστε τους φορείς και τα όργανα αυτά

Πολιτικές προώθησης της επαγγελματικής εξέλιξης των ΜΔΕ
Το Π.Κ οφείλει να προωθεί ενεργά την επαγγελματική εξέλιξη των ΜΔΕ, με ίσες ευκαιρίες και σε συνάρτηση με την εμπειρία τους, την οποία αναγνωρίζει στις συμβάσεις που συνάπτει με αυτούς. Η Πρυτανεία, σε συνεργασία με το ΜΟΔΙΠ, τα τμήματα προσωπικού και άλλους φορείς, αναλαμβάνει να ελέγχει ότι η θεσμοθέτηση θέσεων ΜΔΕ δεν είναι εις βάρος της προκήρυξης νέων θέσεων ΔΕΠ (εφόσον δηλαδή η θέση αφορά ξεχωριστό ερευνητικό ή διδακτικό αντικείμενο από αυτό των μελών ΔΕΠ, αυτή θα προκηρύσσεται ως ανεξάρτητη). Εφόσον η δραστηριότητα του ΜΔΕ καλύπτει πάγιες επιστημονικές ανάγκες (που δεν είναι περιστασιακές ούτε για τα συμφέροντα του ΜΔΕ αλλά ούτε και του Π.Κ), γίνεται ανοιχτή προκήρυξη μόνιμης θέσης στο ευρύτερο γνωστικό αντικείμενο. Επιπλέον, το Π.Κ οφείλει να συνοδεύει ενεργά τους ΜΔΕ σε όλες τις ενέργειες για την αυτονόμησή τους, μέσω συμβουλευτικών επιτροπών για την υποβολή ερευνητικών προτάσεων, αλλά και της γενικότερης πολιτικής στην έρευνα την οποία προάγει μέσω των ανώτατων θεσμικών οργάνων του στο Υπουργείο Παιδείας.

Σχόλια ΣΕΕΕΗ για τις βασικότερες αλλαγές

1) Διδακτικό έργο: Η επίβλεψη φοιτητών και η διδασκαλία μαθημάτων αποτελούν παράλληλες δραστηριότητες στη διεξαγωγή έρευνας, οι οποίες είναι στενά συνδεδεμένες με αυτή και αποτελούν σημαντική δραστηριότητα κάθε Πανεπιστημίου και του προσωπικού που απασχολεί. Όμως, σύμφωνα και με την ισχύουσα νομοθεσία, η διδασκαλία μαθημάτων από ΜΔΕ σε προπτυχιακό επίπεδο αποτελεί αναπλήρωση υποχρεώσεων των μελών ΔΕΠ, ενώ οι επιτηρήσεις εργαστηριακών μαθημάτων αποτελούν αναπλήρωση υποχρεώσεων άλλης κατηγορίας μόνιμου προσωπικού, των ΕΔΙΠ. Επιπλέον, όλοι γνωρίζουμε ότι η διδασκαλία σε προπτυχιακό επίπεδο απαιτεί πολλή δουλειά, η οποία χωρίς αμφιβολία θα παρακωλύει το ερευνητικό έργο του ΜΔΕ. Για τέτοιου είδους διδασκαλία και σε περιπτώσεις σημαντικών κενών σε διδακτικό προσωπικό, υπάρχουν (καλώς ή κακώς) οι θέσεις των Πανεπιστημιακών Yποτρόφων και σε ελάχιστες περιπτώσεις θέσεις ΠΔ 407. Επίσης, ο νόμος δεν επιτρέπει την επίβλεψη φοιτητών. Κατά το νόμο, επιβλέπων είναι μέλος ΔΕΠ και μόνο. Επομένως, οι ΜΔΕ δεν επιτρέπεται να κάνουν επιτηρήσεις, ούτε να διορθώνουν ασκήσεις και προόδους, ενώ εάν προστεθεί διδακτικό έργο στα καθήκοντα τους, είτε με τη μορφή διδασκαλίας μαθήματος είτε με τη μορφή επίβλεψης διατριβών, αυτό θα πρέπει απαραιτήτως να οριοθετηθεί σε  αντίστοιχη σύμβαση. Η οριοθέτηση αυτή θα πρέπει να ακολουθεί τους ισχύοντες κανονισμούς για τα μέλη ΔΕΠ, των οποίων αναπληρώνεται έτσι η δραστηριότητα. Επιπλέον, το ΠΚ οφείλει να εξασφαλίσει ότι η προκήρυξη θέσεων διδακτικού έργου από ΜΔΕ δεν δημιουργεί σχέση εξάρτησης από τον αντίστοιχο ΔΕΠ και δεν οδηγεί σε φαινόμενα κατάχρησης της διδακτικής προϋπηρεσίας από την οποία επωφελείται τελικά ο ΔΕΠ περισσότερο παρά ο ΜΔΕ. Πχ, η διδασκαλία από ΜΔΕ να γίνεται μόνο για μαθήματα σε μεταπτυχιακό επίπεδο και όχι προπτυχιακά. Τέλος, οποιοδήποτε διδακτικό έργο θα πρέπει να αναγνωρίζεται επίσημα με αντίστοιχες βεβαιώσεις από το πανεπιστήμιο, σε συμφωνία και με την γενικότερη πολιτική του ΠΚ για την προώθηση της έρευνας και του προσωπικού που τη διεξάγει (βλ αντίστοιχα έγγραφα για την εφαρμογή της Χάρτας του Ερευνητή).

2) Εκπροσώπηση: Οι ΜΔΕ, αν και αναγνωρίζονται σε αυτό το έγγραφο ως πολύτιμα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, δεν αναγνωρίζονται ως κατηγορία προσωπικού, σε αντίθεση με μόνιμα μέλη ΔΕΠ, ΕΔΙΠ κλπ, ή και τους φοιτητές του ΠΚ. Με την νομική πλέον αναγνώριση της εξαρτημένης σχέσης εργασίας των ΜΔΕ με το Πανεπιστήμιο μέσω της δυνατότητας σύναψης συμβάσεων εργασίας, είναι καιρός να αναγνωριστεί περαιτέρω ο σημαντικότατος ρόλος τους μέσω της αναγνώρισής τους ως κατηγορία προσωπικού του Π.Κ., με τις αντίστοιχες υποχρεώσεις που εκπληρούν ήδη και τα δικαιώματα που ως τώρα δεν είχαν. Στα πλαίσια αυτού, θεωρούμε σημαντικό το Π.Κ. να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις του (βλ. εφαρμογή της Χάρτας του ερευνητή και λοιπούς εσωτερικούς κανονισμούς του Π.Κ.) και να ενεργήσει ώστε και να θεσμοθετηθεί η συμμετοχή των ΜΔΕ σε δομές του πανεπιστημίου που τους αφορούν άμεσα. Η εκπροσώπηση των ΜΔΕ σε αυτά είναι πλέον εφικτή μέσω του ΣΕΕΕΗ, πρωτοβάθμιου σωματείου που εγγράφει μεταδιδακτορικούς ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Εξάλλου, ο ΣΕΕΕΗ διαθέτει, σύμφωνα και με το καταστατικό του, σωματειακή επιτροπή ΜΔΕ για το Π.Κ.